Hoe geur je gemoedstoestand kan verbeteren

Geur en gedrag

Geur heeft een krachtig effect op ons gedrag. Bepaalde geuren zijn in staat om onze stemmingen te verbeteren en ons humeur een boost geven, bijvoorbeeld door de geur van een vers gezet kopje koffie of de geur van warme broodjes uit de oven.

De geur van een exotische parfum, of de lichaamsgeur van je geliefde kan leiden tot intimiteit en romantiek, terwijl andere geuren ons een gevoel van rust en het zich thuis voelen kunnen geven.
Sommige geuren vinden we onaangenaam en ze waarschuwen ons voor gevaar. Zo ruikt een putje van een verstopte douche niet erg prettig, denk bijvoorbeeld ook aan de geur van een verbrand broodje in je broodrooster. Op zulke geuren reageren we instinctief en ondernemen we direct actie.

Geur en herinnering

Aromas die direct naar de geur receptoren in onze hersenen worden getransporteerd hebben een krachtig effect op ons gedrag. Sinds onze geboorte zijn onze neus receptoren druk bezig geweest met het catalogiseren van alle geuren die sindsdien onze neusgaten zijn gepasseerd. De periode vanaf de geboorte tot het zevende levensjaar wordt gezien als de belangrijkste periode om een geheugen voor geuren op te bouwen. Pasgeboren kinderen kruipen dicht tegen de borst aan van hun moeder, de geur van haar huid gaf ons een diep gevoel van geborgenheid. Die eerste geurervaring, diep verankerd in ons geheugen, is nog steeds in staat om intense gevoelens te triggeren.

De omgeving waarin wij zijn opgegroeid met al z’n verschillende geuren heeft een draagvlak van geur herinneringen gevormd die tot op de dag van vandaag bepaald hoe wij reageren op de geuren die we elke dag ruiken. Denk maar aan de geur van een muffe kelder, of de geur van de kleedkamer in de sportschool, en wat dacht je van de geur van een kerstdiner, dit zijn stuk voor stuk krachtige triggers om je terug te brengen naar herinneringen uit je jeugd.

Onze hersenen verwerken informatie die geleverd wordt via de andere zintuigen. Eerst via verstandelijke herkenning wat dan leidt tot een emotionele reactie. Maar onze reukzin is uniek, die doet het tegenovergestelde. Onze reuk receptoren zijn direct aangesloten op ons limbisch systeem( emotionele geheugencentrum waarin we geluk, angst, spijt en plezier opslaan) dat ons gedrag en herinneringen controleert. De geuren die we ruiken leiden eerst tot een emotionele reactie en daarna volgt pas de verstandelijke herkenning. Een voorbeeld daarvan is, dat lang voordat je de lavendelgeur kunt herkennen je eerst al de ontspannende werking ervan ervaart.

Geur en inspiratie

Geuren worden al heel lang gebruikt om gedrag te beïnvloeden, zoals bijvoorbeeld in geurmarketing. Maar de neus wordt ook in de medische wereld gebruikt. Zo kunnen geuren bij een patiënt die niet (meer) aanspreekbaar is de oorzaak van een ziekte of aandoening verraden. Bij ernstige suikerziekte ruikt de adem bijvoorbeeld sterk naar aceton, een ammoniak geur duidt op een probleem met de nieren. We weten allemaal hoe we ons door geur laten stimuleren. De geur van lavendel inspireert de kok tot het bedenken van een bijzonder recept. De geur van gebakken appeltaart haalt de potentiële koper over om een huis te kopen.

Als geuren nu echt zulke krachtige beïnvloeders zijn van stemming en gedrag, zou het dan niet logisch zijn te veronderstellen dat een verandering van geur het menselijk gedrag zal veranderen? Onderzoek wijst inderdaad in deze richting. Dus, hoewel de reukzin de minst bekende van onze zintuigen is, is deze onlangs sterk naar voren gekomen als de nieuwe medische grens. Bovendien is door onderzoek inmiddels bekend hoe geur in ons lichaam werkt. Hierdoor kunnen we een heel scala aan (natuurlijke) geuren inzetten om door ons gewenste effecten te bereiken. Dat is dus de “geurige methode” om gezondheid en welzijn te bevorderen. Een soort geurmarketing voor de gezondheid.